Friday, April 24, 2015

UNË shoh BIG BROTHER

Botuar te gazeta "Dita", 24 prill 2015


Njëri prej banorëve të Big Brotherit, i tha tjetrit: “Libra lexon vetëm një burgaxhi që s’ka ç’të bëjë tjetër në burg!” Kuptohet, ky gjitar nuk e di që edhe programi ku ai merr pjesë është frymëzuar nga një libër dhe krijuar nga njerëz që lexojnë shumë libra.

Që reality show-t janë skena ku injoranca shkëlqen e triumfon, kjo dihet prej kohësh. Por, me sa duket kemi arritur në pikën kur injoranca jo vetëm ka leje e liri për të marrë kohë televizive, ajo edhe na e përplas si virtyt gjendjen e vet. Edhe më herët kemi parë njerëz të palexuar të dalin në ekran, madje në pozitat e heroit. Ne kemi deputetë që janë të pashkolluar e nuk dinë të shkruajnë.

Por, nuk mbaj mend që ndonjëri prej tyre të ketë pasur kaq guxim sa ky banor, i këtij Big Brotheri, për ta konsideruar vlerë injorancën e vet. Edhe ata më të pashkollët, përpiqen ta mbulojnë këtë fakt.
Ky që po shohim është sa triumf i injorancës, aq edhe mjerim i televizionit.

Mjerimi i televizionit
Imazhi i televizionit, më shumë sesa një video intime e një gazetari, dëmtohet nga mungesa e etikës në ekranin e vet. Nevoja për të pasur audiencë është motori i çdo televizioni, por mbajtja e standardeve jo vetëm të etikës, por dhe të përmbajtjes është detyrim i tij. Televizioni duhet të jetë më lart sesa publiku që e shikon. Dhe, për ta thënë me fjalët e krijuesit të Star Trek, televizioni nuk është vetëm argëtim. Është dhe informim. Por, mbi të gjitha, është frymëzim. Kur ti sheh TV, ti pret të frymëzohesh nga ajo që sheh atje, jo të gjesh objekt për t’u tallur.
Në të gjitha televizionet shqiptare ka një prishje të frikshme të balancës mes cilësisë dhe etikës, karshi banales e llumit. Kaq e përgjithshme është kjo, saqë fraza e mësipërme, nuk është çudi të mos i ketë bërë përshtypje kujt.

Trash TV
Ndryshimi i madh mes asaj që TV është e asaj që duhet të ishte, vihet re kur të jepet mundësia të shohësh TV gjermane, britanike, ose franceze (makar dhe italiane) dhe menjëherë më pas rikthehesh te ekranet shqiptare. Diferenca, të tremb. Madje edhe programet që ne kopjojmë, janë të kopjuara shumë keq. Kjo gjë ndodh sepse televizionet shqiptare nuk operojnë më me standarde rigoroze. Ka një kufi të asaj që lejohet të dalë në ekran. Këtë gjë çdo televizion do duhej ta zgjidhte duke funksionuar me stafe profesioniste, e jo me mediokër.
Aty ku televizionet nuk vendosin vetë standardin e asaj që shfaqin, është shoqëria dhe media që ua imponon. Shoqëria jonë është tepër pasive. Ndërsa gazetat, blogjet e revistat që merren me spektaklin, mjaftohen me komentimin e fotove të FB, komente që në vetvete janë tepër banale. Gazetarët që do duhej të bënin kritikën e televizionit, ose nuk ekzistojnë ose janë po aq mediokër për vete.

Unë nuk shoh Big Brother
Të gjithë ata që njoh e nisin bisedën me fjalinë “Unë nuk e shoh BB…” Ndoshta dhe e shohin, por fakti që e mohojnë më bën të besoj se tashmë të parët e Big Brotherit konsiderohet si një “turp”. Arsyeja gjendet tek edhe fjalia e personazhit më lart. Askush nuk do të pranojë që harxhon kohë për të parë të tillë njerëz. Kjo do duhej të shërbente si kambanë alarmi jo vetëm për ata që bëjnë Big Brotherin, por dhe për të gjithë ata që punojnë në televizion. Edhe unë, do ishte shumë më e thjeshtë të mos merresha me këtë temë. E thënë ndryshe, ta injoroja si fakt. Por, injoranca nuk e kupton që po injorohet. Ndaj nuk mund ta lëmë injorancën të na sundojë. Të paktën, jo të na e përplasë syve arrogancën e vet.

Wednesday, April 22, 2015

Të paktën njoftoni babanë e vajzës

Botuar te DITA, 22 Prill 2015

Para pak javësh, në një orë fare të vonë, në Zonën e Lirë të Arian Çanit u zhvillua një nga debatet më interesante që mund të kem pasur rastin të shoh aty. Diskutohej nëse është kthyer “modelingu” në një aferë prostitucioni e klasit të lartë. Pa dhënë emra e raste, të ftuarit treguan se kishin dijeni për faktin se shumë “modele” në kompani ose spektakle të caktuara në të vërtetë përdoreshin nga organizatorët si “qerasje” për sponsorët e ndryshëm. Në atë debat dikush mbronte idenë që këto janë raste shumë të rralla, dikush që janë të rëndomta. Por si qendron e vërteta?

Vajzat

Ka më shumë vajza sot që duan të bëhen modele (dhe të famshme) sesa ka vajza që duan të bëhen mjeke, mësuese, piktore, etnografe, të marra sa bashku. Arsyet janë të shumta. Sistemi nuk promovon punën, studimin, karrierën profesionale. Sistemi na bombardon me mesazhe modelesh që janë të suksessëshme sepse “dinë të ecin” (?). Në të vërtetë, modelet kanë vetëm një vlerë, janë të bukura. Është komode pra, të bëhesh i pasur (kështu kujtojnë) dhe i famshëm (tepër relative) pa punuar, thjesht duke ecur e duke treguar këmbët e gjata. Por, sidomos Shqipëria nuk është vendi për modele.

Modelet

E pra, Shqipëria ka më shumë vende pune për mjeke sesa për modele. Për një arsye të thjeshtë, ne nuk kemi industri mode. Po të hapësh TV, reklamat kryesore janë të operatorëve telefonikë, një pjesë janë të huaja e të dubluara, të tjerat janë aq pak e aq bazike sa mund të mos quhen fare “biznes reklamash”. Ata që punojnë në fushën e marketingut e dinë sesa pak kërkesa ka, sa pak paguhesh, sa e varfër është bota e reklamave, dhe “modelet” jo rrallë përfundojnë duke shpërndarë fletushka rrugëve. Ndaj gënjeshtra për një botë aktive modelingu është e pakapërdishme. Të vetmit që e hanë janë kryesisht prindërit, por dhe vajzat e vogla e papërvojë që nuk dinë gjë nga jeta.

Babai i vajzës

“Sa shumë po lodhet ky baba për ta bërë vajzën prostitutë” është batuta e një punonjësi në një TV, teksa shihte babain që rendte lart e poshtë për ta bërë vajzën modele, kap këtë e kap atë, hyj mik këtu e hyk mik atje. Kjo batutë fsheh një realitet të ndyrë. Baballarët nuk dinë. Nuk dinë se ç’ndodh. Duan që vajza të ecë para në jetë, por në një fushë që ata nuk ia kanë haberin sesi funksionon. E pra, modelingu është prostitucion high class dhe në botë.

Fashion TV

Modeli më flagrant i prostitucionit të një niveli të lartë është Fashion TV. Yacht-et e FTV që promovohen rëndshëm e ku zhvillohen party-t e famshme e ku ka vetëm femra të bukura, nuk janë gjë tejtër vetëm një vitrinë super-luksoze, ku milionerë të privilegjuar vijnë për të zgjedhur “modelet” e ardhëshme. E vetmja mënyrë për të mbijetuar për shumicën e vajzave të modelingut botëror është të krijojnë lidhje seksi me sheikë e pasanikë me shpresën që diku mund t’u hapet një rrugë. Ato vajza presin një “projekt” si këmbim.
Jo se bota e modës nuk ka nevojë për modele të mira e të bukura. Por, rruga për atje është e shtruar me kompromise erotike. Meshkujt e femra që arrijnë të dalin në ndonjë reklamë të famshme e dinë se çfarë kanë paguar për të hyrë aty. Jo se kam gjë kundër. Ky është një biznes botëror sheikësh. Por, të paktën njoftoni të atin e vajzës.

Sunday, April 5, 2015

The Winner takes it all

botuar në revistën Grazia, Prill 2015

Kështu kënduan ABBA-t, fituesi i merr të gjitha, dhe jemi mësuar ta shohim të aplikuar në të përditshmen tonë, në politikë e në shoqëri. Kjo na ka bërë të mendojmë që fitorja zeron çdo përvojë paraardhëse, dhe ndoshta i vë dhe një kapak harrese të shkuarës. Diçka e tillë u pa edhe në festimet legjitime të pasndeshjes me Armeninë, ne fituam. Fituam, ndaj ekipit më të dobët të grupit, por festuam si të kishim mundur kampionen e Botës. Edhe pse na e skjaruan se kjo fitore na çon më pranë Europianit. Më pranë, por jo brenda. Me fjalë të tjera, the winner nuk mori gjithçka. Mori vetëm 3 pikë që mund të bëhen të pavlefshme në ecurinë e mëpasme të grupit. Por, pa i hyrë përllogaritjeve, lind pyetja, pse ishim aq të eksituar nga kjo fitore?

Fitorja
Ne kemi shpikur edhe sloganin “nga Fitorja në Fitore”, edhe pse në fund u pâ se nuk kishim fituar asgjë, madje kishim humbur. Pra, ne e kemi pak në gjak të festuarin pa ndonjë motiv të bazuar qartë. Ne kemi edhe gra me emrin Fitore, dhe, nja 2 që kam takuar dukeshin që nuk kishin fituar shumë në jetë. Ishin gra të dërrmuara nga jeta. Edhe ne jemi një komb i dërrmuar. I dërrmuar së brendshmi. I dërrmuar nga vetvetja, nga njerëzit tanë, nga manaxherët e këqinj e abuzivë. Kjo na ka bërë që të gëzohemi me pak. Aq më tepër kur gëzimit i japim edhe pak fresk nacionalist.

Nacionalizmi
Ka një fije të padukshme që ndan patriotizmin nga nacionalizmi. Siç ëshët fija që ndan të mirën me të keqen. Ne kemi pak patriotë, këtë e kemi treguar qartë në 25 vjet. Por, kemi pafundësisht nacionalistë. Patriotizmi është mënyra për të bërë diçka për këtë vend. Nacionalizmi nuk është gjë tjetër veç nevoja për t'u ndjerë mirë që jetojmë në një vend si ky. Ne nuk e bëjmë të parën. Shkëlqejmë në të dytën. Njësoj si akti idiot i djegies së flamurit serb pas ndeshjes me Armeninë. Është kaq kollaj të kopjosh nacionalizmin pervers të të tjerëve. Por, kaq e vështirë për të ndërtuar Shqipërinë.