Wednesday, March 27, 2013

Të kryesh marrëdhënie politike... me një 16 vjeçar!


.............................
Kam një problem me 16 vjeçarët: Ata kanë shumë probleme. Ardhja e tyre në votime do të thotë se jemi para zgjedhjes, “a do e linim të ardhmen tonë në duart e një 16 vjeçari, apo të 100 mijë të tillëve”? Mesa duket e paskemi luksin t’ua japim ose t’ua heqim atë që i bën qytetarë të mirëfilltë: Të drejtën e votës. Nuk u japim dot një shoqëri më të mirë, as një jetë me më pak stres, por mund t’u japim të drejtën të votojnë për kastën që do qeverisë. Atëherë, a duam ta lëmë (edhe) në duart e tyre të ardhmen e këtij vendi? Mbase po. Mbase jo. Problemi i parë i 16-vjeçarëve është që ne vetë u kemi ndaluar shumë gjëra. Edhe pse tani duam t’u lejojmë të drejtën për të votuar.

16 vjeçarëve u ndalohet

16 vjeçarëve u ndalohet aborti pa lejen e prindit. Atyre u ndalohet alkooli. Nuk e di mirë nëse u lejohet a jo t’i japin makinës, por di që u ndalohet të punojnë (me orar të plotë, të paktën). Shumica e 16 vjeçarëve shqiptarë jetojnë mes ndalimesh të pafundme, që nga orari i kthimit në shtëpi, deri tek shoqërimi me filanin a fistekun. 16 vjeçarët që njoh unë pijnë duhan fshehtas dhe mund të hanë dru. Ata që nuk i kanë këto ndalime, kryesisht për shkak prindërish të etiketuar si “liberalë”, shoqëria i quan “të dalë dore”. Qytetarë 16 vjeçarë, që nuk u besojmë dot as se mund të mbajnë alkoolin, ama duam t’u besojmë qeverisjen e këtij vendi. Më shumë se po ua besojmë, duam t’i detyrojmë të votojnë. Ata nuk kanë kërkuar gjë. Me siguri nuk ua ndjen shumë. Fundja, ata jetojnë jetën që prindërit e tyre, shkolla e shoqëria i detyron të bëjnë. 16 vjeçarët jetojnë mes detyrimesh të panumërta.

16 vjeçarët detyrohen

16 vjeçarët, ata që vijnë nga familje të mira, nuk kanë kohë të marrin frymë. Familja i ka futur në kurse, noti, pianoje, tenisi, matematike, spanjishteje, anglishteje apo gjermanishteje. Ndoshta ata nuk do donin të bënin kaq shumë kurse. Ndoshta do të donin thjesht të shihnin televizor, të rrinin poshtë te lagjia ose të masturbonin pa pushim. Po nuk kanë kohë. Ata po i detyrojnë të përgatiten për jetën. I kanë futur në kudhër e po i skalitin. Po i skalitin keq. Të tjerët e kanë vëmendjen më të pakët, por jo ndalimet. Liria e tyre nuk është e tyrja, por është neglizhencë prindërore. 16 vjeçarët janë të paaftë të bëjnë shumë gjëra, njësoj si pleqtë. Por ndryshe nga pleqtë, që kanë bërë ciklin e tyre, ata as e kanë nisur.

Gjërat që nuk bëjnë 16 vjeçarët

16 vjeçarët nuk punojnë. Zhvillimi biologjik dhe sistemi arsimor nuk u japin atyre mundësinë të dalin në jetë më parë se 18 vjeç (në rastet më të mira). Dhe 16 vjeçarët që nxjerrin vetë bukën e gojës janë “për të ardhur gjynah”.Pavarësia e vërtetë e tyre fillon 30 vjeç! 16 vjeçarët nuk shohin lajme. I vetmi informacion që kanë për botën janë llogjet politike të prindërve. Gramafonët e çjerrë të adultëve, s’bëjnë gjë tjetër, veçse gërvishin pllakën e tyre të bardhë. Do isha kurioz për të parë trendin e votuesve 16 vjeç. Diçka më thotë që ata do votojnë kopje si prindërit e tyre.

Gjërat që bëjnë 16 vjeçarët

Më kujtohet vetja ime kur kam qenë 16 vjeç, dhe nuk e njoh shumë atë person. Ndoshta as nuk e dua shumë atë person. Njoh shumë 16 vjeçarë, edhe kam punuar me ta. Janë të lezetshëm, janë të zgjuar, janë hazërxhevap, ulërasin me të madhe, janë budallenj e të papërgjegjshëm. Janë shpesh të ligj me njëri-tjetrin dhe me botën. 16 vjeçarët marrin makinat e prindërve dhe vijnë rrotull për orë të tëra. Ata nuk kanë bërë asgjë për ta merituar atë makinë. Po shokëve e shoqeve të tyre nuk u intereson. Rëndësi ka xhiroja, dhe “të duken”. 16 vjeçarët kanë ngritur standardet e veta për të përkufizuar kastat e tyre sociale. Kastat! Të tyret! Celulari i lirë, je zgjebs. Kurse me iPhone5, je më popullori në klasë. 16 vjeçarët nuk mësojnë. Mëson babi për ta. 16 vjeçarët tanë janë qenie të varura, jo vetëm financiarisht, por mbi të gjitha intelektualisht.

Edhe Jane Austen ka qenë dikur 16 vjeç

Krimi më i madh që është bërë ndaj 16 vjeçarëve, është sistemi arsimor. Sistemi ynë arsimor dekurajon çfarëdolloj talenti a pavarësi të mendimit. Mësues herë mediokër, herë të lodhur, herë me halle e herë përtacë, të paguar keq, të trajtuar keq, janë gardianët e shpirtrave të tyre. Krimi tjetër është familja. Shumica e familjeve, me moton famëkeqe: “T’u japim fëmijëve atë që nuk e kemi pasur ne” po krijojnë shushunja të vogla, të llastuara e pa vlera. Në shtëpitë e shumë prej tyre ulëret injoranca dhe ata nuk njohin thirrje tjetër. Edhe Jane Austen ka qenë 16 vjeç. Por, mundësitë e rebelimit në kohën e iPhone-it e të Facebook-ut janë shumë më të vogla. Askush nuk mund të jetë më një Jane Austen 16 vjeç. Ka shumë porno online. Dhe ka shumë “like” në qarkullim.

Sweet sixteen

Sipas meje, të jesh 16 vjeç do të thotë të mos e dish se kush je. Do të thotë të bërtasësh me të madhe, të provokosh, të urresh prindërit. Kam frikë, se kaq nuk mjafton që edhe të mund të votosh. And I’d do anything, for my sweet sixteen. 16 vjeç, pakkush e di se çfarë do të bëhet në jetë. Deri njëzet e ca vjeç, do të vendosin prindërit. Për mua, 16 vjeçarët janë të pafajshëm. Ata kanë akoma të padjegur kartën e fëmijërisë prej nga vijnë. Janë akoma në kërkim të një gjëje për të bërë në jetë. Nuk është faji i tyre që pasqyra që kanë përpara: prindërit, shkolla, politika, shoqëria shqiptare, është aq e plasaritur, aq e ndryshkur, sa fytyra e tyre u del e deformuar. Ne ua kemi lënë atyre barrën të ndërtojnë vetveten krejt vetëm, pa ndihmë dhe me hamendje. Ata po rriten në xhungël, duke kujtuar se janë më të mirë se majmunët. Ajo çfarë do të bëhen, varet vetëm prej atyre vetë e prej askujt tjetër. Ata duhet ta ndërtojnë vetveten si të ishin Jane Austen.

Asgjë e re nga fronti i perëndimit

Nëse një adult/e hyn në marrëdhënie seksuale me një 16 vjeçar/e, konsiderohet krim. Po nëse një adult hyn në marrëdhënie politike me 16 vjeçarët? Po nëse ky adult 67 vjeç i josh ata e i bën të bëjnë atë që do ai (politikisht)? Në këtë vend, ka shumë adultë, po shumë fare, që nuk janë më të pjekur se 16 vjeçarët në zgjedhjet e tyre politike apo në formimin e tyresi qytetarë. Ndaj, 16 vjeçarët nuk ka pse të mos votojnë. Fati im e i shumë të tjerëve varet nga dhjetëra faktorë, që mund ta manipulojnë verdiktin qytetar drejt honesh të panjohura. Fati im e i juaji varet nga ca thasë me miell ose nga ca fletë votimi të fotografuara me celular. Ndaj, vota e një 16 vjeçari nuk mund ta bëjë më të mjerë se ç’është të ardhmen politike të këtij vendi.
Krimi i vërtetë ndaj 16 vjeçarëve është që t’i çosh në votime, pa i stërvitur më parë si qytetarë. Është si t’i çosh në luftë për të mbrojtur atdheun, kur nuk kanë parë kurrë pushkë me sy. Ata do përpiqen të bëjnë aq sa dinë. Por lufta krijon mostra, dhe votimet do të krijojnë falanga vocërrakësh që në vend të masturbimit njerëzor do t’i detyrojmë me zor të kalojnë në masturbimin socio-politik. Po t’i kishim rritur ashtu siç duhet, nuk do të na e kishin falur kurrë.

Wednesday, March 6, 2013

Fundi i hiper-individëve dhe elitave

botuar në Revistën KLAN, të shtunën, 2 mars 2013

Giovanni Segantini - Nënat e Këqia
..................................
Ka ndodhur një gjë shumë e rëndësishme. Në Itali një “palaço” ka fituar zgjedhjet, ndërsa një tjetër palaço ka fituar më shumë sesa mund të pritej. Italia, është modelimi ynë, dashje-pa dashje. Ne kemi marrë nga Italia fjalorin e futbollit e të makinerive, modelin e mafias dhe të biznesit, modelin e modës dhe të gatimit. “Nga ana kulturore, jeni protektorat i Italisë” më thoshte gfjysëm me ironi Drejtoresha e kulturës në Ambasadën spanjolle. Më kujtohet që Nano vdiste të ishte një mini-Berluskon.
Pra, zgjedhjet italiane kanë rëndësi. Politika shqiptare është një kopje e shëmtuar e asaj italiane. Nuk dua të merrem me pikët e Berluskonit, sepse nuk është vështirë të gjesh një në atë vend mund të gjesh atë që votojnë të magnetizuar (si lepujt nga dritat e makinës) nga ekstravaganca dhe arroganca e parasë. Më intereson palaçoja tjetër, Grillo, i cili refuzon të intervistohet nga SKY, sepse ai i thotë “Jo” politikës së salloneve televizivë.

Individët, dhe sheshet
Politika, për Grillon, bëhet vetëm në sheshe, duke u folur direkt njerëzve. Shqipëria është vendi ku politika ekziston vetëm në sallonet televizive. Askush nuk shkon për të folur me popullin. Madje, edhe mitingjet e politikanëve në sheshe nuk kanë vlerë për t’u folur njerëzve, por kanë rëndësi për atë “sesi do duken në TV”. Ndaj importojnë mitingashë me autobuza, ndaj nuk lejojnë kamerat e pavarura por i montojnë vetë filmimet që të duken sa më shumë e sa më bukur, dhe ua postojnë televizioneve. Sheshet tona, ndryshe nga sheshet e Grillos janë palaçollëqet e vërteta. Ky nuk është thjesht manipulim i së vërtetës. Kjo është shenja e qartë sesa u bëhen vonë për ata që i votojnë. Ata janë delet që dalin në TV që partia të duket e fortë e me mbështetje.
Por, partia, nuk ekziston më!

Individët dhe partitë
Pak-kush e ka mbërthyer më shkurt e më saktë përfaqësimin politik shqiptar se Pëllumb Kulla, që shkruante se Parlamenti ynë duhe të jetë me 2 njerëz e jo me 140. Në fakt, janë vetëm dy njerëz që diktojnë lojën. Koalicionet zgjedhore tonat janë formula punësimi, jo sinergji (individësh, se larg qoftë idesh). Partia, gradualisht po zhduket.
Partia, ka një funksion shumë delikat. Partia është plot me njerëz që e mendojnë si ty. Partia është vendi ku individi shuhet në një trup më të madh. Partia është lëngu që duhet të prodhojë individët e qeverisjes. Partia shtë vendi ku ti rend për t’u qarë për padrejtësitë. Dhe partia reagon, sepse parti është zëri i individëve që nuk duan të jenë individë të përveçëm, por pjesë të një vullneti më të madh.
Partitë shqiptare janë uzurpuar nga parallinjtë. Partia është mjeti për të krijuar rehatira dhe për të të ecur biznesi. Ne e kemi shndërruar Partinë si vendin ku shkohet për të gjetur punë, e jo për të gjetur mbështetje për të drejtën. Partitë janë shndërruar në kafene farefisesh. Partitë aktivizohen kur vijnë zgjedhjet dhe janë ose trupa që ruan votën, ose ajo që e vjedh atë.

Hiper-individët
Teknologjia moderne, blogjet, rrjetet sociale, interneti e televizioni kanë ndihmuar që individët të mund të imponohen në publik dh enë zgjedhje edhe pa nevojën e partive reale. Politika shqiptare (si edhe ajo italiane) është plot me individë me një parti fiktive nga pas. Këta individë e ngrenë kredon e vet politike duke përdorur kryesisht sallonet televizive. Por, një njeri që del në televizor, jo me doemos përfaqëson ata që e shohin.
Jetojmë në kohën e hiper-individëve. Njerëzve që përfaqësojnë shumë pak e kanë në dorë shumë gjëra. Sistemi i tyre politik nuk na le shumë të zgjedhim. Shanset për mua ose për ty, që të përpiqen të përfaqësojnë dikë janë 0.
Kasta që na drejton e ka uzurpuar pushtetin politik, e bashkë me të edhe atë financiar. Nëse lideri i kastës dëshiron të na e përmirësojë ca jetën, do na duket se po na bën nder. Nëse na e nxin jetën, themi se s’kemi ç’i bëjmë.
Politika e salloneve televizive ka krijuar kastën e politikanëve, gazetarëve, bankierëve, pasnikëve, njerëzve me ‘lidhje’ e ‘njohje’.

Hiper-individët kanë marrë pushtetin
Mundësia e hiper-individëve që të implementojnë ndryshime në jetën e mini-individëve (pa e ngatërruar me Nanon që donte të ishte një mini-Berluskon) është e kufizuar. Energjia që harxhojnë për tu plasuar në piramidë, sa më lart, jo me doemos përkthhet në energji për të ndryshuar e përsosur sistemin për mirë. Hiper-individët mbeten individë, por të lidhur mirë, brenda sistemit. Kjo nuk i bën ata më të aftë se të tjerët, thjesht i bën më të pamundur për tu hequr që andej. Sistemi riqarkullon të njëjtin ajër të qelbur.
Në shërbim të lojës është media dhe gazetarët, pushteti realisht i 4-t, por për veten e vet.
Në këtë situatë, palaçoja, zbret në shesh.

Rikthimi te sheshi
Partia e vjetër, është shembur. Ajo është vegla e hiper-individëve. Por, në kohërat e teknologjisë moderne, ndoshta nuk ka më nevojë për partitë. “MoVimento 5 Stelle është një lëvizje ‘pa’ - shkruan Grillo – Pa kontribute publike. Pa zyra. Pa struktura. Pa gazeta. Pa televizione. Pa kandidatë të paragjykuar. Pa kandidatë që kanë qenë më parë në Parlament... Pa kompromise!”
Dhe zbret në piacë.
Nuk është kollaj të kthehesh te sheshi e të flasësh me njerëzit. Do guxim, dhe kohë. Grillo ka nja 10 vjet që e bën. Më parë shkrimtar satirik, pastaj komik-agjitator që bridhte si Kasandër nëpër salla të vogla duke u folur njerëzve për politikë, dhe tani Cunami-Tour. Është punë jo vetëm e lodhshme, por kërkon njerëz idealistë dhe pa kompromise. Grillo parashikonte rënien e Enronit kur as vetë punonjësit e vet nuk e dinin. Po ashtu për zhytjen e Parmalat.
Indignatos dhe Occupy Wall Street janë po ashtu lëvizje sheshesh. Por, ndryshe nga ato Grillo e solli sheshin në parlament. Indignatos dhe Occupy mbetën jashtë sistemit, duke u reduktuar thjesht e vetëm në lëvizje proteste.
Një tribun i popullit duhet të provohet në shesh, jo në sallone televizive. Sikurse, po ai shesh mund ta hedhë poshtë. Në sheshet e Italisë, Grillo ka premtuar t’i flakë politikanët e korruptuar nga jeta publike.
Përtej cinizmit të shumë vetëve, Grillo ka premtuar gjëra të thjeshta: “uji t’i kthehet publikut, edukimi të jetë publik, shëndeti të jetë publik”.

Shqipëria nuk mund të ketë një Grillo
Siç shkruan Massimo Gramellini tek La Stampa, “Në këto zgjedhje, Grillo është fituesi i vetëm”. Por, kjo është pak të thuhet. Rezultati i zgjedhjeve italiane është gati-gati një kryengritje ndaj “elitës”, ndaj kastës së politikanëve, bankierëve, gazetarëve pasanikë. Prandaj vota për të, për partinë që nuk është parti, ka një domethënie të madhe.
Zgjedhjet mud ti fitojnë milionat e pasanikëve të partisë, ose taboret e azapëve të partisë. Por, sistemin nuk mund ta ndryshojnë hiper-individët që kanë shaluar një parti apo një koalicion. Por, vetëm të mandatuarit direkt në sheshe.
Shanset që Shqipëria të ketë Grillon e vet janë të vogla. Që të jesh Grillo do thotë të mos dalësh në televizor. Do të thotë të flasësh me njerëzit për vite e vite me radhë. Do të thotë, të mos kesh bërë e të mos bësh kompromise. Edhe vende te tjera nuk e kanë akoma një Grillo. Por, Rilindja e vërtetë ka ardhur një herë nga Italia. Mund të vijë prapë.