Sunday, April 25, 2010

FËMIJËT E TË TJERËVE
Botuar te Shekulli dt 25 Prill 2010

Mora shkas nga një insert i Aldo Grasos te Corriere, për të parë fëmijët. Ka dy lloj fëmijësh: fëmijët tonë dhe fëmijët e të tjerëve.

“Anallim loje”

“Anallim Loje, Anallim loje” bërtisnin një tufë e madhe me kalamajë poshtë banesës sime.
Kjo lojë është 30 a 40 a 50 vjeçare, besoj qëkur hyri për herë të parë në fjalorin tonë koncepti i anullimit të një loje. Është më e vjetër se unë, e më e vjetër se shumë prej jush që po më lexoni.
“Anallim loje” është një lojë më vete. Një lojë ku kalamajtë luajnë nga qejfi që të anullojnë lojën, ta bëjnë të paqenë, ta lënë në mes, të kenë pushtetin e ikjes nga loja, ta fillojnë nga e para pa pasur rezultat. Kur këta kalamajë të rriten do bëjnë atë që kemi bërë dhe ne, “anallimin” e gjithçkaje. “Anallim” zgjedhjesh, “anallim” martesash, “anallim” vizash, “anallim” pune, “anallim” jete.
- Shef, është një bjonde me mini këtu jashtë.
- Fute brenda e anullo të tëra takimet e tjera!
E kemi mësuar që të vegjël, prandaj edhe të rritur, çdo lojë e përfundojmë me “anallim”.
Hamendësoj se koncepti “anallim loje” ka filluar me një lojë sporti. Çuditërisht, sot vetëm ndeshjet e shitura të sportit nuk anullohen më. Të tjerat – gjithçka është e “anallueshme”.
Përpara se të rriteshin e të studionin për doktorë e piktorë, 2 fëmijë të vegjël kanë luajtur në rrugica e kanë bërtitur me të madhe bashkë me të tjerët: “Anallim loje, anallim loje”. E bërtasin akoma, sa herë janë në opozitë. Shanset që të rritet një brez i ri që të ndryshojë mënyrën si bëjmë politikë janë shumë të vogla.
Sepse fëmijët tanë që të vegjël luajnë të njëjtën lojë si ne.
Sepse, siç ju thashë, loja më e bukur vazhdon të mbetet loja “anallim loje.”

“Topa-bythash”
E kisha harruar dhe vë bast që shumë prej jush e kanë harruar gjithashtu, që dikur kemi luajtur një lojë të quajtur “Topa-Bythash”. Loja, për ata që janë rritur aq të vetmuar sa të mos e luanin kurrë kishte këto rregulla: kalamajtë ulen me të ndenjura në bar. Dikush me top në dorë vjen në rreth duke u përpjekur tu godasë me top të ndenjurat. Nuk duhet të goditesh, sepse ndryshe “digjesh”.
Sot kjo lojë nuk luhet më. Nuk luhet sepse nuk ka më bar, dhe askush nuk do e linte fëmijën të luante topa-bythash në mes të bulevardit.
Nga kjo lojë mund të ketë dalë dhe shprehja aq e njohur: “larg bythës sime” që është filozofia udhëheqëse e çdo njeriu që vë ca pozitë në këtë vend. Po të mos kishim luajtur atë lojë, s’do kishim mentalitetin: “larg asaj times”, e ndoshta do mendonim pak dhe për të ndenjurat e të tjerëve, edhe atyre që s’kanë asnjë alternativë jetese e mbijetese në këtë vend.

Fëmijë që këndojnë.
Aldo Graso shqetësohej për 2 formate italiane, njëri “Io Canto” e tjetri “Ti Lascio Una Canzone”, formate televizive ku fëmijët këndojnë.
Kalamajë të vegjël që dalin e këndojnë këngë të rriturish, me tekste të rriturish, e xheste të rriturish.
Është bukur që fëmijët të kenë një spektakël krejt të vetin. Më mirë të këndojnë aty se të lozin Festivalesh te shkallët e pallatit.
Problemi është tek ajo se çfarë e si duhet të këndojnë.
Psh. Le të marrim një fëmijë që këndon në TV në një garë me shumë kalamajë të tjerë. Është një garë ku dikush eleminohet e dikush del i pari, dhe ai duhet të këndojë një këngë të famshme, psh: “Margherita”.
Teksti i këngës thotë: “perché Margherita ama, e lo fa una notte intera”. Si do i përgjigjej një prind nëse fëmija i kërkon t’ia përkthejë? Ne që skuqemi kur kalamajtë pyesin se si lindin bebet, si mund t’ua përkthejmë e shpjegojmë këtë tekst?
As na bëhet vonë. Sepse, ne duam që fëmija të na dalë në TV. Duam që të jetë më i miri. Të dalë i pari, e ti eleminojë krejt të tjerët.
Sepse prindi është qenia më egoiste që mund të bëhet dhe as e shpie nëpër mend që kjo garë një fëmije mund ti bëjë dhe dëm.
Humbja në një lojë me të kënduar mund ta mësojë fëmijën me idenë që nuk është i pari, që dikush është më i mirë se ai. Ka prindër që janë gati të japin sa para do, në çfarëdolloj konkursi fëmijësh, qoftë edhe konkurs punimesh balte, për ta blerë vendin e parë për fëmijën e vet.
Prindi do që fëmija të bëjë gjëra që vetë prindi nuk i ka bërë dot. Kjo është normale, po kur fëmija të rritet, jo kur është akoma 6 vjeç!
Prindi do që fëmija të këndojë këngë që i kanë pëlqyer dikur atij, “Margherita” e para 100 vjetëve që fëmijët as e kanë dëgjuar më parë e as e dinë kush është ky Riccardo që e këndon.
Dhe fëmija bëhet një kopje e shëmtuar e ëndrrave e shijeve të lodhura të prindërve.
Dhe fëmijët qajnë... Nuk qajnë nga emocionet e një teksti që nuk e kuptojnë. Qajnë se u eleminuan.
Dhe prindërit qajnë... Qajnë me “sa bukur e këndon fëmija im, si i rritur”. Pastaj, nxehen! Nxehen, se “duhej eleminuar Fëmija i Tjetrit, jo Fëmija Im!!”
Sepse të rriturit, garat mes fëmijëve me të kënduar i marrin shumë seriozisht. Aty ku, për fatin e keq të fëmijëve, nuk lejohet “Anallim Loje”.

Monday, April 19, 2010

Karmen, parukiere dhe Pirandelo

Botuar te Shekulli SH2 më 18.04.2010

Tirana NUK u bë dot e Pirandelos
Për mall të Pirandelos kalova nga Teatri. Vihej premierë “6 personazhe kërkojnë autor.”
Kur, sa pa filluar shfaqja pashë në skenë nja 2 karrike e një shkallë, më zuri apendisiti. Më zë sa herë kam parandjenja të liga. Kujtova se prapë do të na jepnin një shfaqje ku skenografia bëhet me 2 lekë, me 2 dërrasa e me 2 teneqe. Për fat jo. Më vonë u ngrit perdja dhe skenografia ishte e kuruar dhe funksionale. Më ka pëlqyer Genc Shkodrani që në skenografinë e Frankut V, më pëlqeu edhe tani. Kostumografia nga Anila Zajmi ishte pika më e fortë e shfaqjes, por për fat të keq e fundit.
Sepse, Pirandelo NUK erdhi. Pjesa ishte e hallakatur dhe jo integrale.
Ajo që binte në sy ishte përpjekja e nja 2-3 aktorëve të rinj për të dhënë diçka të mirë, por garda e vjetër duhet futur në dollapet e Teatrit e të mos dalë më që andej.
Fatos Selës i humbiste shpesh teksti nëpër dhëmbë, dhe roli i tij ishte rol kryesor, një rol që ai e luajti tërësisht së jashtmi. Marjeta Ljarja nuk solli asgjë më shumë se “Kur po xhirohej një film”. Nga personazhet me të zeza, ajo që linte mbresa e që meriton lavde ishte Eftiola Laçka, e cila u përpoq ti jepte Pirandelos një zë. Edhe pse roli i saj dukej se nuk lëvizte shumë nga ai që na propozoi te “...Virxhina Wolf”.
Pjesa gjithsesi kishte momente të mira, si momenti i vdekjes së vajzës. Por, më thoni pak, në cilën vepër sado të dobët, nuk do prekeshit nëse vdes një fëmijë i vogël?
Ajo që të vriste veshin tek “6 personazhet...” ishte muzika. Kishte shumë muzikë, për të mbuluar ndoshta gropat e aktorëve. Dhe për më tepër ishte muzikë e vjedhur. TK duhet të parashikojë që të paguhet një muzikant. Muzika nuk mund të vidhet nga filmat, aq më tepër nga filmat shumë të njohur. Sepse, ndërsa luhej finalja e “6 personazhe...” unë imagjinoja “Requiem For a Dream”, nga ishte marrë muzika.
Pirandello vetë e ka marrë një Nobel, e nuk ka nevojë ti ngresh lavde pas 90 vjetësh.
Por unë besoj që për fat të keq të Xhelilit, këtë pjesë e vranë aktorët. Dhe aktorët, janë ata të Teatrit Kombëtar. Prandaj teatri, duhet të ndryshojë politikat e punësimit të aktorëve, që ne të mos shohim përherë të njëjtat fytyra që na japin të njëjtën mungesë emocioni.

Mendojmë për kokën tënde
Gustoja, është hobi jonë kombëtar. Ne kemi herë gusto me shije, herë gusto pa shije.
Prandaj po lulëzon në vend qethtaria. Jo ajo e deleve, e njerëzve. Mbase depresioni na ka bërë më leshatorë, mbase stresi i hyrjes në Evropë na i ka thinjur krrelat e na duhet ti lyejmë më shpesh, ndoshta jemi popull artist... gjithmonë duke folur për leshrat e kokës.
Ka nga një parukeri çdo 10 banorë. Sapo ngrihet një pallat i ri apo një bllok pallatesh gjëja e parë që hapet është një parukeri. Jo ushqimore, as bilardo, as kopësht kalamajsh e as farmaci, por, parukeri. Rëndësi ka si dukemi jo çfarë hamë apo sa dimë.
- Isha te “Berberi i Seviljes”
- Ku e ka dyqanin dhe sa e ka krehjen?
Sepse për ne ajo që mbulon kokën është më e rëndësishme se vetë koka.
Sepse, parukeria është dhe opera, dhe bibliotekë, dhe teatër dhe kopësht fëmijësh. Edhe pikë informacioni turistik.
Ajnshtajni i priste flokët vetë, se mendonte që berberët nuk na duhen. Po ne kemi më shumë gusto se Ajnshtajni!


Check in për te Carmen

Për të hyrë në premierën e Karmenit, te dera nuk të prisnin biletën por të prisnin kostumin. Sepse, atë natë në Opera vinte Kryeministri dhe truprojat bënin kontroll të imët te dera.
U bëra merak nëse truprojat kishin kontrolluar armët e balerinëve, meqë ishin nja 5-6 pushkë e nja 2-3 thika që qarkullonin në balet gjatë shfaqjes. Balerinët janë po aq të rrezikshëm sa dhe gratë e veshura me fustane mbrëmje të cilave po u kontrollonin çantat te dera.
Ama, gjatë tërë Karmenit u ndjemë shumë të sigurt.
Në hapje, Drejtori i TOB, Zhani Ciko foli 20 sekonda për Karmenin, 30 sekonda për Ambasadën Italiane që e mundësoi sjelljen e veprës dhe 8 minuta për Kryeministrin e vendit dhe faktin që pa të nuk mund të bëhet art në Shqipëri. Pati njerëz që kujtuan që Kryeministri me siguri kishte rol kryesor në baletin që pritej të fillonte, kaq gjatë u fol për të.
Përtej Cikos dhe truprojave që në fund të fundit po bënin punën e tyre, Karmeni ishte një shfaqje e jashtëzakonshme, nga ato që nuk duhen humbur. Ishte një show që duhet të na tregojë neve që kënaqemi me rrecka se si duhet të jetë një shfaqje në Opera.
Thuajse gjithçka qe italiane, që nga dirigjenti e tek koreografi, që nga kostumet e te skenografia që ishin të importuara. Pa folur për muzikën e Bizesë që është një nga 5 pjesët operistike më të luajtura në botë.
Pjesa ndoshta ishte punuar me ngut, sepse solistët dukeshin mjaft mirë ndërsa në pasazhet me 3 a më shumë balerinë mungesa e sinkronit në lëvizje ishte më se e dukshme. Vetë Gerdi Vaso shndriste... por boll bëmë kompetentin në balet, të kthehemi tek ato pak gjëra që mund ti kuptojmë ne që shohim balet një herë në vit: Zhani Ciko ishte veshur me shumë gusto kur këndoi Himnin e Kryeministrit!

Thursday, April 15, 2010

Teatri i Humorit në majë të Tarracës

botuar te Shekulli SH2 më 10 Prill 2010
Teatri i Humorit në majë të Tarracës.


- Baba, pse ne siçilianëve na thonë që marrim zjarr shpejt?
- Sepse i kemi krahët e shkurtër e duam të përqafojmë gjithë botën.
Kështu i përgjigjej i ati të birit te “Baaria” i Tornatores, që u dha në Millenium.
Jam i bindur që mes babait e atyre 3 fëmijëve që donin të hidheshin nga tarraca e një pallati në Tiranë nuk është zhvilluar ky dialog. Fjalët që ata mund të kenë thënë, duhet të kenë diçka e tipit:
- O ba, do na shohin këtu?
- Po mor babë...
- Po Televizionet do të vijnë?
- Ishalla mor babë...
- Edhe TVSh-ja?
- S’e di mor babë...
Më në fund, një reality show special plot emocion të vërtetë: ka dhe një letër të shkruar, ka dhe eleminim me hedhje nga tarraca, ka dhe lot... Kushton dhe lirë. Kushton sa 1 biletë e plotë dhe 3 gjysma biletash furgoni nga Durrësi në Tiranë.
Ajo që ndodhi në majë të tarracës së pallatit ishte një komedi dramatike. Një dramedi.
Një njeri i dëshpëruar që mendon se duke tërhequr vëmendjen mediatike, duke dalë në TV, duke ua thënë të gjithëve hallin e tij, do të zgjidhë diçka. Halli i tij është një dramë. Zgjidhja që tentoi t’i jepte, me të dalme në TV, është komedi.
Shteti reagoi menjëherë. Policia vendosi hetojë për krimin e shtyrjes në vetëvrasje të fëmijëve. Po ata nuk janë fëmijë! Vërtet mund të jenë nga 10 vjeç, po nuk janë fëmijë! Janë burra të vegjël me një hall që u thyen kurrizet e njoma, në majë të një ndërtese.
Ne që shohim shumë TV, na zë inati. Ai burri, le të bëjë ç’të dojë për vete. Fëmijët, nuk duhet t’i ngjiste aty sipër!
Sepse, në Shqipëri ta nxijmë jetën, ta bëjmë të pamundur të mbijetosh, asnjë nga portat e ligjit - kurrë - nuk do të jetë e hapur për ty, mund të pësosh dhe aksident në gjueti, por si shtet e shoqëri jemi shumë të ndjeshëm, s’mund të të lëmë të vrasësh veten. As ty, as fëmijët. Po deshët, vdisni urie, kjo është tjetër punë. Po ne nuk i durojmë vetëvrasësit.
Ka një dallim mes vetëvrasjes dhe tentativës për vetëvrasje. Kjo e fundit është marrje peng. Ai që bën tentativë të vrasë veten, në të vërtetë po merr veten peng, me shpresën që dikush do të reagojë.
Kemi pasur dy pengmarrje në Tiranë së fundmi. Një artist që grabiti një bankë, dhe një burrë që i kanë grabitur një tokë (siç thotë). Ai i Bankës, kishte parë shumë TV. I love you Honey Bunny!
Burri i tarracës, gjithashtu ka parë shumë TV. Kujton, se duke marrë peng jetën e vet e të fëmijëve, dikush do i zgjidhë një hall. Prandaj ka ardhur deri në Tiranë, se këtu bëhen të tëra show-t e mëdhenj TV.
- o Ba? Po TVSh-ja do vijë?
- Ja ku e ke mor babë, aty poshtë!
2 pengmarrës dhe një hall i përbashkët: jemi një shoqëri në depresion, dhe zgjidhjen e presim nga TV.
Në fakt, halli i të dyve mund të marrë një zgjidhje shpejt, sa të ngrihet Estrada e Re, thënë ndryshe Teatri i Humorit. Atëherë të gjithë ata që kanë një hall, nuk do vinë në Tiranë për të kërkuar tarracën nga duken antenat e TV-ve në Dajt, por për të kërkuar Teatrin e Humorit.
- Kanë mbaruar biletat? Po si ta harroj hallin që kam? Dua dy bileta, ose të mora peng të nxora xhiro nga Blloku!!

163 minuta

Te dera e kinemasë, 5-6 gra nga ato të zyrave. Dmth, gra me shkollë të lartë, me një punë të mirë, dhe me një shoqëri të zgjedhur.
- Film idiot!
- Unë e dija dhe gocë me shije! (shoqen që u kish rekomanduar filmin)
- Ishte surrealist!
- Na harxhoi tre orë kot!
- Po humori sa koti ishte... në fakt, unë qesha më shumë me batutat e kësaj që kisha ngjitur...
Po më vinte për të qarë, kur dëgjoja 5-6 gra që flisnin ashtu për Baaria-n.
Se ti fton miqtë e tu një të premte në mbrëmje për të parë Tornatoren. Filma të mirë në periferinë tonë artistike vijnë rrallë, dhe nuk e kemi luksin ti snobojmë (thënë ndryshe tu bëjmë pordhë).
Po çfarë duan pra nga një e premte e vakët tiranase këta njerëz? Këto gra zyrash që nuk lënë asnjë puntatë të Grande Fratello-s italian t’u shpëtojë, që gazetën e hapin direkt te faqja e thashethemeve rozë, e që s’kanë ndonjë hall të madh që ti ngjisë në majë të tarracës..., çfarë duan?
Baaria nuk është më i miri film i Tornatores. Ka pak nga Malena, pak nga Cinema Paradiso, pak nga Uomo Delle Stelle. Baaria ishte shumë i gjatë, dhe mund të qe bërë më i shkurtër. Por, ishte plot me karaktere interesante, situata humori fin, përshkohej nga një ndjenjë e thellë, dhe mbi të gjitha, ishte sinteza e Shqipërisë sonë në 50 vjet. Kishte shumë Shqipëri aty brenda!
Çfarë duan, ato, në të vërtetë?
Duan Teatrin e Humorit.
Teatrin e humorit në fundjavë (në vend të filmave të Tornatores) dhe reality show gjatë javës: njerëz që janë në nominim për tu hedhur nga tarraca.

Tartat e Prillit

Tarta t’arta
publikuar me shkurtime te Shekulli SH2 në 3 Prill
3 dëshirat dhe 1 Prilli.

Më 1 Prill shpreha 3 dëshira, meqë 1 Prilli është dita ku në Shqipëri të plotësohen dëshirat.

Dëshira e parë ishte që në faqen pas Tartave të mos ketë këshilla seksuale ku shpjegohet sesi “njihen shumë raste të adoleshentëve që lidhin litarë në grykë për të arritur orgazmën” etj. Kthejeni faqen, ju lutem.
Ka këshilla seksuale pas?
Faleminderit që u kthyet prapë te Tartat.

Dëshira e dytë më 1 Prill ishte që të bënim ca Pazar me vdekjen. Ti thoshim të na kthejë Qirjaqin e të marrë kë të dojë. Dmth, jo kë të dojë, se unë nuk dua që të më marrë as mua e as kryeredaktorin e Shekullit po sikur të merrte një politikan. Ose shumë politikanë. Ose ata që e shitën Shqipërinë. Sikur vdekja të pranonte referendume, të na kthente Agim Qirjaqin e të na merrte ca të tjerë, që le ti zgjedhim me plebishit. Vdekja nuk e bën këtë punë se e di që edhe me referendum Qirjaqit do i vidheshin votat.

Dëshira e tretë ishte që të mund të shkruaj ç’të dua, siç e mendoj, pa bërë kompromis. Të ulem para kompjuterit e të them atë që vërtet mendoj për filmin “Gjallë” a monokomedinë “Drejt Lirisë”, pa pasur merak që Minarollit do i ngelet hatri, që Erandi do kujtojë që ja bëra për inat, apo se, po bëra ca vërejtje për B. Brother Topi s’do dojë të punojë më me mua.
Ato 2 të parat, dhe mund të plotësohen. Po në një vend ku dhe njerëzit më të kultivuar e marrin si ofendim personal kritikën mbi një punë arti ose fenomen social, dhe dëshira e tretë vështirë të realizohet.



Lumi i Atdhetarisë dhe dy monedhat për të kaluar të vdekurin.

Ca ushtarë grekë, kanë kënduar këngë ku duan të marrin lëkurën time e tuajën e ta bëjnë papuçe ose kuletë. Kjo lloj ksenofobie mund të gjendet vetëm në cepat e largët të perandorisë, në periferitë e Evropës së Bashkuar. Dhe ne që jemi mësuar me grekët, normalisht do duhej ta kishim marrë me të qeshur e me të tallur.
Por, jo!
Ne dogjëm një flamur grek e dolëm për të protestuar (jo në Tiranë, ama, Tiransit e kanë për turp ti shohin në protestë) kundër Greqisë. Na shkau dhe ndonjë fjalë “Greqi, Greqi të q.... m..... q.... b..... r.... k...... t.... k.....”
Gjëja që po më shqetëson personalisht në tërë këtë meselenë e këngës së një grupi ushtarësh është një dallgë pseudo-patriotizmi që duket se i ka përfshirë të gjithë.

Vura dikë të bënte search për mua në FaceBook, që momentalisht është gropa septike më e madhe ku mblidhen njerëzia bashkë për të derdhur jashtë-mendimet.
Gjeta me dhjetëra grupe kundër Greqisë. Si psh:

* A mund te gjejme 100 000 Shqipetar qe urrejne Greqine?
Ose
* PERGJIGJIA JON KUNDER GRUPIT GREK QE KA 65.000 FANSA NE 200.000!!!!

Në këto grupe urrejtjeje (jam i bindur që dhe grekët kanë plot të tilla) përveç gabimeve të frikshme gramatikore gjen perla të vërteta dhune verbale e shpërthime emocionesh brutale. Psh, ja ç’lexon te grupi i fansave kundër Greqisë:

CJAN ATA NE ATE BREG?
obobo na qenkan grek
kujdes cuna mos ju kapin
se pastaj te rruajn trrapin

rra nje shi vendin e lau
cpati greku qe na shau
kerkojn te na ulin pjacen
grek o grek te q**sha rracen

por shqiptaret more mut
kur skishin cte hanin
hanin plu,ba dhe barut

(vazhdon dhe më gjatë, po më dhimbasen drurët që priten për të prodhuar këtë letrën ku më duhet të riprodhoj diarrenë vjershëtore të mësipërme)
....
Ose dhe më thjesht:

o greqi fuck uuuuuuu tq***** roptttttt
(Yjet i vura unë për efekt artistik)

Janë me mijëra shkrime të tilla urrejtjeje të bashkëshqipfolësve tanë që nuk kanë asgjë ndryshe nga kënga raciste e ushtarëve grekë.
Gjëja e parë që të bie në sy, është që vjersha më sipër është plot gabime drejtshkrimore, dhe i vetmi rresht i shkruar pa gabime është: “por shqiptaret more mut”. Duket qesharake, por kjo do të thotë shumë. Urrejtja zinka vend më shumë në ata njerëz që nuk dinë të shkruajnë as gjuhën e vet.
Pastaj, jam kurioz, kur paskemi ngrënë plumba dhe barut? Kur shitëm Ali Pashën? Kur puthnim dorën e Enver Hoxhës o Tunxhatjetës? Kur çonim në vdekje Vilsonin? Kur spiunonim njëri-tjetrin? Kur çonim çupat e tezeve në Belgjikë? Kur shesim ndeshjet e kombëtares? Apo kur çliruam Kosovën me avionët e Natos? Apo kur ndërruam kombësinë me dokumente të falsifikuara për të marrë pensionet greke? Kur qenkemi bërë ne kaq të papërkulur e trima?

Por më të prekur rezulton se janë shqiptarët që kanë nga 20 vjet që jetojnë jashtë Shqipërisë, kalamajtë e të cilëve nuk dinë as shqip. Shkruan një bashkatdhetar nga Amerika:

F..K GRECCE,COBANET E EVROPES

Ose
0 sa turp me qen grek ooeeeee ooooeeeee....turpi botes esht greqia oooeeeeeeee oooooeeeeeeeeeee..

Ose
grecck nuk eshte se ju uurejm thjesht ju duam te vdekur

Ku është ndryshimi i këtyre djemve atdhetarë, nga ata ushtarët grekë atdhetarë? Te civilizimi! Jemi të 2 kombe të kompleksuar, të ndrydhur e të pacivilizuar. Prandaj mangësitë e mosrealizimet tona si individë e si popuj, i shpërthejmë instinktivisht duke urryer dikë, ashtu, në përgjithësi.
Dallimi ndërmjet kombeve të civilizuara dhe atyre të pacivilizuara, është që të pacivilizuarat djegin flamurin e tjetrit, ose “rrjepin” lëkurët e tjetrit, dhe këto kombe jemi ne dhe Greqia. Të civilizuarat djegin flamurin e tyre ose qeverinë e tyre. Në kohën e luftës në Irak, digjej vetëm flamuri amerikan. Arabët e digjnin nga urrejtja, amerikanët e digjnin në protesta kundër luftës.
Nacionalizmi, thoshte Ajnshtajni, është sëmundje foshnjore, është fruthi i njerëzimit.
Më habit fakti që “atdhetaria” jonë, ndizet kur sheh një video, por nuk preket fare kur industria kombëtare, telefonia, sistemi bankar (që është aksesi financiar në një vend), kisha orthodhokse (që është aksesi shpirtëror) dominohet nga grekët. Sikurse ushqimet, transportet dhe energjia, janë në dorë të serbëve.
Në varrezat e ushtarëve grekë të sapomiratuara nga parlamenti shqiptar thuhet që ka kocka grash e fëmijësh shqiptarë.
Por, ne atdhetarët nuk protestojmë për varrezat. As për vijën ujore. As për radhët e gjata te ambasada greke. Te këto, mbajmë! Ama, ajo kënga e ushtarëve (që e kanë trurin sa një kokërr misri, helbete, ushtarë) na paska prekur aty ku s’mbajmë fare.
Të vetmit që mund ta kenë të përligjur (deri diku) urrejtjen, janë ata që kanë vuajtur personalisht mbi vete dhunën e ksenofobinë greke. Po më duket e tepërt që shqiptarë me pasaporta amerikane, fëmijët e të cilëve nuk dinë as shqip të derdhin gjithë këtë maraz të zi. Po të ankoheshin kundër ushqimit kinez ose mungesës së domateve bio a djathit të bardhë në Ohio, atëherë po, ka kuptim.

E vetmja gjë që realisht na e mban ta bëjmë, është të ulemi në kompjuter e të shajmë, me një shqipe të shkruar keq, e duke ri-postuar vjersha të shkruara nga analfabetët. Dhe kur vjen puna për një aksion civil për të ndrequr këtë vend ku po na bëhet lëkura shollë, prej vërteti e jo me këngë nga tanët, s’kemi as dëshirë as kohë, jemi në Facebook.
Sepse, ne s’funksionojmë më si popull, po të perifrazoj Jacopo Fo-në.
Funksionojmë vetëm si popull në Facebook.


AntiKrishti – Lars Von Trier

Një mama 27 vjeçare e kishte parë “AntiKrishtin” e Lars Von Trier-it dhe ma përmblodhi me 2 fjali: “Film koti. Ajo femra ishte shumë e shëmtuar dhe më bëri të mos dua të jem më femër”. Sa mirë që nuk u nisa nga këto fjalë, se do e kisha lënë pa parë atë është filmi më kontroversial i vitit.
Të paktën për këtë film, duhet nxjerrë një rregullore: përveçse ndalohen fëmijët nën 18 vjeç, ndalohet kategortikisht ngrënia e kokoshkave gjatë filmit!
Ishte banale që ndërsa në film një nëne i vdiste fëmija, pamjet shoqëroheshin me zhurmën e bulqinjve që përtypnin kokoshka. Po shpejt, kokoshkat u ngecën në fyt, nofullat s’po u bindeshin më, zemra nisi t’u rrahë fort, sepse Antikrishti nuk është kot filmi më shokues i vitit. Nëse jeni nga ata që e lënë kanalin e platformës vetëm te “Komedi”, ky film nuk bën për ju. Nëse jeni fansa të Megan Fox apo të “40 vjet i virgjër” mos shkelni në kinema. Nëse keni qarë me “Notting Hill” mos e prisni atë biletë. Nëse ju pëlqen Rihanja mos u afroni fare te Antikrishti.
Po nëse doni të rrezikoni, të futeni në një botë tjetër, të shihni një film si ai që nuk e keni parë kurrë më parë, të hidheni përpjetë nga emocionet e ankthi, ta lini regjisorin t’ju kapë për fyti e t’ju përplasë pas ndenjëses, atëherë, ky është filmi që bën për ju. Nuk dua t’ju them më shumë. Sepse, është shumë e vështirë ti bësh një rezyme këtij filmi, ose dhe ti përgjigjes pyetjes: “Mos vallë me këtë film Larsi ka shkuar shumë larg?”
Ky film gërmon aq thellë në psiqikën njerëzore dhe imazhet janë aq të fuqishme sa do më bëhej qejfi nëse vendosni të mos e humbisni.
A do hyja për ta parë prapë? S’ma mban.
Filmi ka dhe lirikë, ka dhe seks, ka dhe horror, ka dhe bukuri, ka dhe trishtim, të lë dhe të menduar dhe çuditërisht, ti del nga kinemaja i lehtësuar.
Nëse vendosni ta shihni “Antikrishtin” merrni dikë që ti shtrëngoni dorën, ose do përfundoni duke çjerrë me thonj kolltuqet e rehatshme të imperialit. Ky film, do ju bëjë të flisni gjatë për të (edhe me vete, madje).
Ky film thotë më shumë sesa duket me të parën.
Dhe mos harroni fjalët e dhelprës “Chaos Reigns!!”


Mbi dëshirën e tretë

Është shumë e thjeshtë. Ulemi në një kompjuter, hapim një account facebook me emrin e vërtetë ose me emër të stisur, (Saranda Palla, p.sh. se është pseudonim mbresëlënës) futemi në forume dhe mund të shajmë çdo gjë e çfarëdo, që nga Minarolli, Drejt Lirisë, Reality Show-t, Lars Von Trieri, grekët, motrat e tyre, familjet e tyre apo flamuri i tyre.
S’u pëlqejnë komentet që bëjmë në FB ose në blogje a forume? Atëherë, po deshën, le të shkojnë të kapen me atë që i ka shkruar, Saranda Pallën.

Bermudet Artistike

Botuar te Shekulli më 25 mars 2010


I. Bermudet Artistike

10 ditët e fundit kam shkuar në katër shfaqje artistike, pa llogaritur ato falas që të dhurojnë lajmet ku populli heteroseksual ngrihet me këngë në gojë kundër një individi homoseksual. Kjo e fundit mbetet gjithsesi shfaqje artistike, edhe pse bota praktikon më shumë të kundërtën, ku është Elton Xhon që këndon për të argëtuar popullin heteroseksual, e jo e anasjellta.

II. Elektra prej Alumini

Kur lexova kohë më parë një intervistë të regjisorit, Adonis Filipit, që ishte në medyshje nëse duhej të vinte Elektrën apo Antigonën, u habita.

U habita me xhelozi që në Tiranë është dikush që ka kësi hallesh trendi: Elektrën apo Antigonën. Po ta ketë pasur merakun se cila do e prekë më shumë publikun të kryeqytetit, them se është shqetësuar kot.

Ndoqa shfaqjen e dytë në radhë të Elektrës, çka supozon se publiku duhej të ishte i zgjedhur. Gjatë gjithë shfaqjes, në Teatrin Kombëtar binin zile, feksin fytyra nga ekranet e ndezura, dëgjoheshin pëshpërima: “Jam në teatër!” (nga ana tjetër) “Pse?”, “Po shoh një teatër”! Në llozha bëhej një zhurmë e tmerrshme, karrike e stola që tërhiqeshin, të rinj që bënin gallata e loznin “bizzz” - ndërsa poshtë, trupa e teatrit po jepte shpirtin për të nxjerrë Elektrën.

Elektra kishte një novacion tepër interesant, zërin epik të Luiza Xhuvanit, që dukej si klithma e varrezave të Tufinës në netët me Hënë të plotë. Monologu i parë i Elektrës - Xhuvanit, të rrëmonte thellë e të bënte të dridheshe. Por, më tej zëri “epik” niste e të shqetësonte ngase po përdorej me tepri e herë-herë pa vend.

Kori, që duhej të ishte elementi më i fuqishëm i Elektrës, ishte anemik. Pjesa kishte disa kërkime interesante regjisoriale, por e tëra zhvillohej në një sfond makabër - skenografia - një trekëndsh letre alumini e aq! Skenografia, për fat të keq, nuk të çonte jo në antikitekt por as në Tufinë! Ajo skenografi më shumë të kujtonte filmat e lirë me marsianë që luhen te Mali me Gropa për efekt kursimi. Kostumografia, gropa tjetër e Elektrës, dukej sikur ishte marrë borxh nga ndonjë shfaqje e vjetër e Taras Bulbës. Roza Anagnostin e kishin veshur si careshë, grave të korit u feksnin rripat e sutienave me ngjyra, Elektra që mbante çizme me taka, Oresti me kambale e me xhaketë lëkure... Mbase ishin zgjedhur si tendencë, por një tendencë shumë cheap – shfaqja nuk mbante as një grimë erë antikitekt e as Sofokli.

A do shkoja për ta parë edhe një herë tjetër Elektrën? Për fat të keq, jo.

III. Playboy në Bodrum

Pas Elektrës, me vrap te salla Bodrum e teatrit të Metropolit për të parë “Playboy i Trojeve Tona” vënë nga Kiço Londo, shkruar nga një irlandez, Synge. Nuk jam fans i madh i Londos dhe vajta pa ndonjë pritshmëri të madhe. Por, eksperienca e “Playboy-t...” më doli shumë pozitive.

Një pjesë e vënë në mënyrë realiste; një publik jo më shumë se 60 vetë, që ishin 2 pëllëmbë larg aktorëve e që u hynte pluhuri i tallashit në grykë; lojë plot energji e një grupi aktorësh të rinj, ku personazhi qendror u mbajt shkëlqyer nga Lulzim Zeqja.

Shfaqja në kompleks qe mjaft e mirë, pak e zvarritur në tekst, pak e bërtitur pa nevojë në ca vende nga aktorët, por plot momente humori e karaktere interesante. “Playboy...” të bënte të ndjeheshe sikur ishe brenda asaj që ndodhte, falë skenografisë së kursyer por imponuese të Berina Kokonës të krijonte mundësinë të ndjeheshe sikur ishe mu në mes të Irlandës.

“Playboy-n e Trojeve Tona” do jua këshilloja fort edhe juve.

Merrni një garzë të pastër me vete, sidoqoftë, se do ju duhet.

IV. Përmes Lezhës heteroseksuale

Për të shkuar në Shkodër duhet kaluar nga Lezha, ku, mbase kemi fat të shohim një shfaqje falas nga kori heteroseksual antik i Lezhës që kërkon nxjerrjen jashtë spektaklit dhe jashtë Shqipërisë të një homoseksuali.

Ajo që Lubonja ka shkruar ca ditë më parë, është tepër civile (http://perpjekja.blogspot.com/) po unë jam i prirur t’i shoh me mosbesim këto lloj sportesh. Instinkti më thotë që në Tiranë duket më e fryrë se ç’është realisht ajo protestë.

Kalojmë përmes Lezhës, s’ka shenja spektakli. Më kap një lloj trishtimi. Protesta homofobe e çunave të Lezhës, qofshin këta 50 apo 50 mijë vetë, është tragjikomike. Tragjike, sepse këta djem nuk ngrihen të protestojnë as papunësinë, as përmbytjet, por protestojnë për spektakle. Komike, sepse lejen për mitingun nr 2 e paskësh dhënë policia, kur ajo duhej të ishte garant i Kushtetutës, ku homoseksualët mbrohen e martohen me ligj. Komike, sepse të njëjtët njerëz kanë votuar e do të votojnë partinë që miratoi ligjin për martesat e tyre. Akoma më komike do jetë kur nesër, ta votojnë si deputet djalin homoseksual, meqë moda e fundit është futja në lista deputetësh e VIP-ave të krijuar nëpër spektakle.

Tragjike, sepse Lezha, dhe gjithë Shqipëria, në të vërtetë është një Big Brother i madh.

Jetojmë në një reality show, dhe shohim vetëm TV. Ta nxjerrim jashtë kufirit atë peden! Bukur. Nesër, do dalim me flamuj mitingjesh për të mbështetur hyrjen në Evropë. Duke harruar që te ajo Evropa, ku duam të hyjmë, kemi syrgjynosur atë djalin homoseksual. Por, rëndësi ka që të jetë gej i atyre, jo i yni.

Të gjitha qytetet tona e kanë nga një ose disa gej të deklaruar, që i njeh gjithë qyteti. Bëhet shaka me ta, ngacmohen, nganjëherë dhe rrihen. Problemi lind kur dalin aty ku nuk mbajmë dot, në TV. Se ajo që del në TV ka më rëndësi se ajo që ndodh te dera ngjitur.

V. Absurdi absurd në teatrin Migjeni

Stefan Çapaliku ka vënë një pjesë me regji e skenar të vetin në teatrin Migjeni.

Teatri Migjeni i mbushur përgjysmë, me njerëz që ngjishen për tu ngrohur te njeri tjetri. Mezi na lanë të hynim se mbërritëm vonë, 2 minuta vonesë. U mrekullova. Nuk ka gjë më jo-shqiptare, se ligji që nuk të lejon të hysh me vonesë në Teatër.

Nga ta kap shfaqjen e Çapalikut, që është dramaturgu im i preferuar?

Pjesa ishte e shkruar shumë keq; karaktere të paqartë e që s’shkojnë askund; absurd i pajustifikuar – ta puthësh në ballë realizmin e Playboyt...; një dramë pa konflikt! Nga mesi doja të ikja, po thashë të pres deri në fund. Pastaj, ja ike nga Teatri, ku tjetër mund të shkosh në Shkodër?

Një hajdute që shndërrohet në police pa asnjë kuptim a justifikim; 4 aktorë që djersinin, por që pjesa i bënte të dukeshin qesharakë; personazhe që nga mesi i shfaqjes pinë e bëhen tapë, dhe shfaqja që shndrrohet në një absurd pijanecësh që vijnë vërdallë kot, pa thënë asgjë.

A do vija për ta parë më?? Shfaqjen jo e jo, po prej saj as në Shkodër s’do më shkohet për ca kohë...

VI. Pas Bermudeve.

...Më mirë në Lezhë! Shfaqje falas në shesh! Elektra, Playboy i Trojeve Tona dhe shfaqja e Çapalikut që ia harrova titullin, madje dhe Martesa e Gogolit luhen në Lezhë të tëra bashkë, në mes të rrugës e me lejen e policisë.