Racës Sime

Pas Gërdecit, ngjarja më e rëndë që kam përjetuar në këtë vend, është ajo që u denoncua me mjaft vonesë: spastrimi racor i 45 (a më shumë) familjeve rome në periferi të Tiranës.
Edhe 21 janari është i rëndë, e unë nuk e harroj 21 janarin. Por, romët e djegur te Stacioni i Trenit nuk kanë ardhur kurrë në derën e kryeministrit. Ata ndoshta nuk kanë hyrë kurrë as në qendër të Tiranës, përveçse për të lypur.
Ata janë që në lindje qenie të deklasuara, të përbuzura, të rrahura e të shkelura, të lënë në mjerim në barraka. Fëmijët e tyre lindin pranë gjirizit, e vdesin pranë gjirizit. Kur janë të vegjël lodrat e tyre janë plehrat, e ardhmja e tyre është karroca e plehrave. Fëmijët e tyre grabiten e shiten për pjesë ndërrimi, dhe prindërit kujtojnë se ua kanë çuar në fondacione që tua ushqejnë më mirë. Ata janë valvula ku shkarkohet depresioni i një shoqërie të sëmurë e perverse. Dhe janë valvula më e mirë. Ata mund ti djegim ditën për diell, sepse ne jemi tropojanë e sepse ata janë jevgj.

JEVGJIT

Vetë termi "rom" sot, më duket një hipokrizi mediatike. Për ne, ata janë jevgj, tërë ditën e ditës, në të tëra komunikimet tona të përditëshme, që nga ministri e deri tek vetë jevgjit. (term jo i saktë ky, por që ne e përdorim në mënyrë gjithëpërfshirëse për të tërë shqiptarët me ngjyrë).

Dhe nëse në shtetin tim, ata mund të digjen kaq kollaj në kasollet e tyre, policia të ngulë këmbë që ata u larguan "me dëshirën e tyre" dhe kriminelët të jenë akoma të lirë, unë nuk dua të jem pjesë e kësaj hipokrizie e të vazhdoj me politesën e terminologjisë. Unë nuk mund ti quaj "romë" sa për protokoll, kur ne tërë ditën i trajtojmë si jevgj. Deri dhe i djegim si jevgj.

Këto gjëra, ndodhin si të ishinnormale në shtetin tim.
Po ky nuk është shteti im.
Ky është shteti i tropojanëve.

TROPOJANË E SKRAPARLIOTË

Dua tu kërkoj paraprakisht ndjesë atyre tropojanëve të ndershëm që jetën e tyre e kanë ngritur pa u kacavjerrë në hardhinë e të parit të fisit që pushtoi Tiranën. Dua tu kërkoj ndjesë, se ka shumë prej tyre që Tiranën e kanë fituar me mund, e nuk ua kanë dhënë në pjatë nga torta e pushtetit.

Aq më tepër kur problemi nuk është dhe vetëm te tropojanët. Janë skraparlinjtë. Janë shkodranët. Janë gjirokastritët. Janë dropullitët. Janë kushdo që vjen në pushtet.
Problemi është tek koncepti tribal i ardhjes në pushtet "krahinçe".
Krahina nga vjen, është CV-ja jote.

Mentaliteti qeverisës është se kur vjen në pushtet e quan normale të tërheqësh në punësim në administratën e shtetit të tërë rrethin prej nga vjen, tërë kushërinjtë deri në 4 breza. Bizneset favorizohen në bazë krahine, shokësh klase e kushërinjsh që më parë as i kishe parë kurrë. Çdo ministër, e kthen ministrinë e vet në oaz ku peshkojnë tërë farefisi e krahina që e ka votuar.

Kur një shkodrane është në pushtet, unë si shkodran jam më i mbrojtur nga shteti. Sepse, në këtë shtet punojnë njerëzit e mi. Në tërë hallkat e shtetit, do jenë vendosur njerëz që do të më mbrojnë.
Jo më kot, emrat e të dyshuarve për krimin ndaj jevgjve te Stacioni i Trenit kanë rrjedhë vjedhurazi nga dosjet e shtetit. Sepse, janë nga krahina që është në pushtet. Për policinë, romët kanë ikur me dëshirë.

Ky sistem i administrimit të pushtetit me baza krahinore ka rrënjë të thella, që tek Zogu, klani Kapo, e deri sot. Lufta e famshme e klasave jo rrallë u shndërrua në luftë raciste, mbi bazë feje e krahine.
Tropojanët vetëm se janë më me fat se korçarët, meqë kanë qëlluar më gjatë "në pushtet" se krahinat e tjera.
Jam kurioz të di si do jenë korçarët kur të kenë një kryeministër, president a kryeparlamentar të tyrin.

Kjo mënyrë e ndërtimit të shtetit, ka bërë që të tërë të presim rradhën që bashkëfshatari ynë, të ngjitet në piramidë. Sot ata, nesër ne. Sot tropojanët, nesër vlonjatët. Do vijë dhe dita jonë.
Të vetmit që nuk kanë kurrë shpresë as të lypin (e jo më të ngjiten) poshtë piramidës së pushtetit janë jevgjit.
Prandaj, ata që ndjehen që "janë në pushtet" mund të marrin flakëhedhësen e të bëjnë spastrim racor.

LA RAFFLE

Si për koinçidencë, para pak ditësh, tamam në datat kur ata po digjeshin, policia nuk e deklaronte e media nuk e raportonte, kam parë filmin "La Raffle".
La Raffle tregon spastrimin racor të 10 mijë hebrenjve në Paris gjatë qeverisjes së Vishisë nën pushtimin gjerman. Parizianët shpëtuan 10 mijë të tjerë, por nga këta që u zhvendosën me bekimin e xhandarmërisë franceze, vetëm 4 a 5 u kthyen gjallë. Por, turpi i mbeti përsëri Parisit.

Sigurisht, sot nuk i dërgojnë dot në kampe përqendrimi, edhe pse Mehmet Shehu thonë e pati iniciuar në kohë të vet. Por mentaliteti ynë është i njëjtë me atë të qeverisjes e logjikës spastruese të Vishisë.
Zbimi i tyre me dhunë e me djegie, është një veprim i pastër racor, që mund të ketë dhe prapaskena të tjera.

Nëse ato do të ishin 45 familje pukjane, matjane, skraparliote, aq më tepër tropojane, askush nuk do kish guxuar ti digjte. Por, meqë janë familje jevgjish, dhe shteti nuk është e s'do të jetë kurrë i jevgjve, ata mund të digjen kollaj. Ndoshta, ajo tokë dikujt i duhet e pastër. Mos të guxojnë më të kthehen!

Në një kohë kur tërë Shqipëria është "tokë e xanun" barakat e jevgjve janë më të pambrojturat. Ato nuk kanë peshën e shtëpiave të të ardhurve të tjerë të vendosura dhunshëm në tokë të tjetërkujt këto 20 vjet. Ata të tjerët, janë krahina që nesër pasnesër do të vijnë në pushtet.
Jevgjit mund të përzihen nga banesat e tyre të mjera, të dhunohen e të digjen, sepse, shteti im është një shtet i ndërtuar mbi racizmin.

ÇEÇENË E SKOCEZË

Racizmi ynë si popull as nuk fillon e as mbaron me jevgjit.
Ne kemi shpikur termin "çeçen" për gjysmën e popullsisë. Ne i quajmë "skocezë", me ironi ata që vijnë nga Skrapari. Ne i quajmë me përbuzje "turq" myslimanët e Shkodrës, dhe themi "grekët e ****t" për sarandiotët. Ne, tropojanëve u themi ligësisht "malokë".
Në 97'n në jug të bënin provën e gjuhës së "malokut": po ta shqiptoje "xhashtë" në vend të gjashtë, mund të haje plumbin. Sepse, urrejtja ndaj një personi ishte shndrruar në racizëm ndaj krahinës prej nga vinte.

Ne, që jemi populli i përbuzur i trotuareve të Evropës.
Dhe paradoksi është, që po ata tropojanë që (dyshohet se) dogjën barakat e jevgjve, kur shkojnë në Greqi trajtohen pak më mirë se ata jevgjit e Stacionit të Trenit.

MARSELI I SELITËS

Njeriu më i klikuar në Youtube, është Marseli i Selitës, në një këngë të Aurela Gaçes. Dhe kënga nuk është e klikuar aq prej Gaçes, sesa prej jevgut Marsel.
Ne nuk i kemi dhënë asnjë shans jevgjve të integrohen. Ne nuk kemi bërë asnjë përpjekje për ta kuptuar kulturën e tyre, e cila, në disa aspekte mund të jetë më superiore të paktën përnga vlerat njerëzore, se e jona, që jemi racë e bardhë nga jashtë e e zezë nga brenda.

Unë kam pasur mundësi të intervistoj jevgj, dhe kam parë me habi që dashuria mund të mbijetojë dhe te fusha e plehrave; që përkushtimi, mund të jetë më i fortë mes njerëzve që skanë as bukë të hanë; që mirësia, mund të jetë më e thellë aty ku ngjyra është më e errët.
Ata nuk e kanë humbur gjuhën e nënës, edhe pse tërë jetën kanë qenë të diskriminuar në arsim. Teksa, për të përfituar hiret e një femre në një bar të Italisë, ne, "raca e bardhë", jemi gati të shitemi për çekë e hungarezë.

Ne nuk kemi për ti hasur kurrë ata në Living Room, as në zyrat e Ministrisë së brendshme, as në bankat e shkollës së mesme. Ata, nuk janë kurrë aty, sepse ato dyer janë të mbyllura për ta, falë edhe heshtjes sonë fajtore.
Ne harrojmë që ata ekzistojnë, sepse, i vemti kontakt i yni me ta është ose kur ata lypin, ose kur ne klikojmë videon e Marselit të Selitës.
Ose, kur shohim në lajme shkrumbin e barakave të tyre.

DORA E BARDHË

Unë nuk kam si ta di se çfarë fshihet pas spastrimit racor të jevgjve nga zona pranë Stacionit të Trenit. Policia nuk do të tregojë se ç'po ndodh. Politika ka halle diabeti - secili e do tortën e pushtetit për vete. Do bëhet ca zhurmë, ndoshta, por ata jevgj, sado "skema kafshate" të ngrejë Kryeministri, nuk kanë për tu rikthyer më kurrë aty. Edhe sikur të dalim e të lidhemi me zinxhirë te Ministria e Rendit, edhe sikur të vijnë dhjetëra delegacione nga Evropa, ata, janë tashmë të djegur pa kthim.

Ne nuk i shpëtojmë dot më, sado shkrime të bëjmë në gazetë e kronika në TV. Jetojmë në vendin ku qeverisin shurdhët e ku çudia më e madhe, 3 ditë zgjat.
Në ditë si kjo, e urrej veten që i përkas racës sime. Racës së bardhë, me shpirtin e zi.